Trillend, zinderend van opwinding opent iedere marathonschaatser elk jaar weer het nieuwsbericht waarin de kalender bekend wordt gemaakt. Waar en wanneer en met wie zal er worden gestreden? Sommige wedstrijden krijgen een kruisje. Daar moet het gebeuren. Op natuurijs uiteraard. Het NK kunstijs zonder twijfel. Maar bovenaan de lijst staat voor de rijders van Team Port of Amsterdam / SKITS met stip: DE JAAP EDEN TROFEE.
Het is de traditionele opening van het seizoen op onze eigen baan. Waar altijd veel volk langs de kant staat. Waar familie en vrienden naartoe komen. Waar sponsoren nieuwsgierig komen kijken naar de verrichtingen van de rijders uit hun stal.
De schaatser weet het, hoort het en ziet het. Er is wel een besef maar het gebeurt aan de oppervlakte van zijn gevoel. Aan de buitenkant van zijn huid. Het is afleiding.
Tot het eerste startschot klinkt, is de marathoneur in zichzelf gekeerd. De hele zomer van afzien en nog meer afzien heeft zich opgebouwd naar dit moment. Alles in de schaatser wil het weten, maar hij heeft geen antwoord op de vraag: hoe goed ben ik? Hij verlangt naar het meetmoment. Hij deinst er ook voor terug. Het gaat confronterend zijn. Alle fantasieën, scenario’s, wensen, angsten zullen die eerste wedstrijd stollen tot zijn of haar eerste prestatie.
Deze spanning zie je in de ogen van de rijders als ze aankomen op de ijsbaan. Gesprekken zijn geen dialogen. Ogen schieten schichtig heen en weer, zonder focus op iets of iemand. Het lichaam is alert voelt pijntjes die er niet zijn. Er borrelt van alles. Een ongemakkelijk kusje van vriend of vriendin. Een overbodige knuffel van een vader of moeder. Een lastige vraag van een gefascineerde sponsor.
Ga weg! Aan de kant! Laat me! Je ziet dat de rijder zich inhoudt. Nog even moet hij leven met zijn onzekerheid.
Als het startschot uiteindelijk klinkt, zie ik de bevrijding bij het peloton. Het trekt rustig in gang. Even zoeken naar een plek en een slag. Bij het ingaan van de eerste bocht ziet men opgeluchte koppies. Ze mogen weer.
Tijdens de Jaap Eden trofee ziet u sportlijven tot even komen. Alles in de marathonschaatser schreeuwt: JAAAA, LAAT MIJ MAAR SCHAATSEN!
Tot zaterdag.